Microsoft Office PerformancePoint Monitoring Server 2007 (część II)

Autor: Radosław Łebkowski

Opublikowano: 4 grudnia 2008

Zawartość strony

	Wstęp
	Aplikacja Dashboard Designer
	Podstawowe komponenty wchodzące w skład pulpitów menadżerskich
	Karty wyników (Scorecards)
	Raporty (Reports)
	Wskaźniki KPI (KPIs)
	Źródła danych (Data Sources)
	Symbole graficzne (Indicators)
	Pulpity (Dashboards)
	Podsumowanie
	Dodatkowe źródła informacji

Wstęp

W poprzedniej części artykułu zostały przedstawione podstawowe elementy wchodzące w skład Microsoft Office PerformancePoint Monitoring Server 2007 oraz zagadnienia konfiguracyjne związane z instalacją serwera.

W drugiej części artykułu zostaną omówione zagadnienia związane z funkcjonalnością podstawowej aplikacji do tworzenia pulpitów menadżerskich - Dashboard Designer. Opisane zostaną m.in. podstawowe typy obiektów i raportów, które możemy wykorzystać przy budowie pulpitów, a także sposoby ich konfiguracji.

 Do początku strony

Aplikacja Dashboard Designer

Aplikacja Dashboard Designer (DD) jest podstawową aplikacją wykorzystywaną do budowy, modyfikacji i zarządzania elementami pulpitów menadżerskich. Pozwala ona na tworzenie obiektów, publikowanie ich w bazie danych serwera monitorowania, podgląd gotowych pulpitów oraz umieszczanie ich na witrynach SharePoint.
Interfejs użytkownika w aplikacji DD składa się z następujących komponentów (zobacz Rysunek 1):

• Interfejs użytkownikaMicrosoft Office Fluent, w którego skład wchodzi m.in. Wstążka (Ribbon) - narzędzie przedstawiające polecenia zorganizowane w formie zestawu kart. Na kartach Wstążki są wyświetlane polecenia najbardziej przydatne dla każdego z zakresów zadań wykonywanych w poszczególnych modułach aplikacji. W bieżącej wersji aplikacji DD dostępne są trzy karty: Home, Edit i Create.
• Panel centralny (workspace) – przeznaczony do konfiguracji, edycji i podglądu poszczególnych komponentów, z których składa się pulpit menadżerski. Zawartość panelu (w tym również dostępne zakładki) jest zmienna i zależna od aktualnego kontekstu pracy w aplikacji. Przykładowo, wybranie w panelu Workspace Browser elementu Dashboards powoduje wyświetlenie listy dostępnych pulpitów menadżerskich opublikowanych na serwerze monitorowania (zakładka Server), lub dostępnych w aktualnej przestrzeni roboczej aplikacji (zakładka Workspace). Jeśli natomiast wybierzemy w panelu Workspace konkretny pulpit, to w panelu centralnym pojawią się trzy zakładki związane z tym obiektem (Editor, Properties, Filters).
• Panel Workspace Browser – zawiera elementy dostępne w aktualnej przestrzeni roboczej aplikacji pogrupowane wg typów obiektów.
• Panel Details – zawierający dodatkowe informacje adekwatne do aktualnie edytowanego obiektu (np. w przypadku edycji elementu Data Source panel zawiera informacje o wszystkich obiektach korzystających z tego źródła danych).

Rysunek 1: Interfejs użytkownika w aplikacji PerformancePoint Dashboard Designer.

Obiekty stworzone przez użytkownika w aplikacji DD przechowywane są w lokalnej przestrzeni roboczej (widoczne są w drzewie obiektów w panelu Workspace Browser). Można je również zapisać do pliku bswx. Pliki .bswx (PerformancePoint Builder Workspace) wykorzystywane są w aplikacji DD do przechowywania definicji obiektów. Obiekty przechowywane w bazie serwera monitorowania można zapisać do pliku .bswx, a następnie przenieść na inny serwer.

Przed stworzeniem i opublikowaniem pulpitu menadżerskiego wszystkie obiekty wchodzące w skład tego pulpitu muszą zostać opublikowane w bazie danych serwera monitorowania (poprzez wybranie opcji Publish lub Publish All). Od momentu opublikowania na serwerze obiekty stają się dostępne dla innych użytkowników. Mogą oni pobrać je z serwera monitorowania do własnej przestrzeni roboczej, zmieniać stosownie do własnych potrzeb, a następnie ponownie opublikować na serwerze monitorowania (zobacz Rysunek 2). Jednak by móc pobrać z serwera i edytować określony obiekt, użytkownik musi mieć nadane odpowiednie uprawnienia (w zależności od rodzaju obiektu powinien być przypisany do odpowiedniej roli na poziomie obiektu oraz ewentualnie roli serwerowej – w przypadku np. edycji właściwości obiektów Data Source).

Rysunek 2: Publikowanie obiektów na serwerze i pobieranie do lokalnej przestrzeni roboczej.

Aplikacja Dashboard Designer pozwala również na wersjonowanie poszczególnych obiektów. Każda operacja publikowania powoduje utworzenie na serwerze nowej wersji obiektu. Użytkownik może w każdej chwili otrzymać informację o wprowadzonych zmianach w poszczególnych wersjach oraz powrócić do dowolnej z poprzednich wersji obiektu (zobacz Rysunek 3).

Rysunek 3: System kontroli wersji obiektów w aplikacji PerformancePoint Dashboard Designer.

 Do początku strony

Podstawowe komponenty wchodzące w skład pulpitów menadżerskich

Aplikacja Dashboard Designer pozwala na tworzenie i publikowanie pulpitów menadżerskich na witrynach SharePoint. Pulpity te mogą składać się z wielu komponentów, bardzo często powiązanych ze sobą. Poniżej przedstawione są podstawowe rodzaje obiektów, z których możemy zbudować nasz pulpit:

• Karty wyników (Scorecards)
• Raporty (Reports)
• Wskaźniki KPI (KPIs)
• Źródła danych (Data Sources)
• Symbole graficzne (Indicators)
• Pulpity (Dashboards)

 Do początku strony

Karty wyników (Scorecards)

Karta wyników jest zbiorem wskaźników KPI (Key Performance Indicator). Jest zaprojektowana w taki sposób, aby umożliwić monitorowanie postępu w realizacji pewnych zadań lub osiągania wyznaczonych celów. W ten sposób możemy uzyskać aktualną informację o tym, jak efektywnie funkcjonuje nasza organizacja.

Stopień realizacji celów można określić poprzez porównanie wartości bieżącej danego wskaźnika (Actual) z wcześniej ustaloną wartością docelową (Target).
Karta wyników zbudowana jest z zestawu obiektów typu KPI. W związku z tym przed przystąpieniem do tworzenia karty należy utworzyć i opublikować na serwerze monitorowania obiekty KPI, które będą umieszczone na karcie.

Przykładowa karta wyników została przedstawiona na Rysunku 4.

Rysunek 4: Tworzenie karty wyników w aplikacji Dashboard Designer.

 Do początku strony

Raporty (Reports)

Serwer Monitorowania udostępnia bardzo szeroki zakres różnego rodzaju raportów, które możemy wykorzystać przy budowie pulpitu menadżerskiego. Mogą to być między innymi takie raporty, jak: tabele i wykresy analityczne ( Analytic Charts, Analytic Grids ), tabele i wykresy przestawne (Pivot Table, Pivot Chart), raporty oparte o Excel Services i arkusze kalkulacyjne (Spreadsheet Reports), raporty wykorzystujące prognozowanie oparte o algorytmy Data Mining (Trend Analysis Charts), mapy strategii oparte na szablonach Microsoft Office Visio (Strategy Maps), raporty oparte na innych portalach webowych (Web Page Reports).
Dodatkowo przy budowie pulpitów możemy wykorzystać już istniejące raporty opublikowane na serwerze SQL Server Reporting Services (działającym zarówno w trybie natywnym, jak i w trybie zintegrowanym z SharePoint) oraz opublikowane na serwerze analitycznym ProClarity (ProClarity Analytics Server).

Rysunek 5: Formaty obiektów raportowych dostępne standardowo w aplikacji Dashboard Designer.

W zależności od rodzaju raportu mamy do dyspozycji różny zestaw opcji konfiguracyjnych. Przykładowo, w przypadku raportu Reporting Services musimy określić adres serwera SSRS, lokalizację raportu oraz ewentualnie wartości parametrów (w przypadku, gdy raport ten jest sparametryzowany).
Podobnie jak w przypadku standardowych raportów Reporting Services możemy dodatkowo skonfigurować opcje związane z wizualizacją raportu, jego formatem oraz widocznością poszczególnych pasków narzędziowych.

Przykładowy ekran konfiguracji raportu Reporting Services przedstawiono na Rysunku 6.

Rysunek 6: Podłączenie raportu z serwera SQL Server Reporting Services.

Innym przykładem może być konfiguracja raportu analitycznego opartego na komponencie Analytic Chart. Komponent ten pozwala wizualizować wybrany przekrój kostki OLAP. Dodatkowo udostępnia szereg opcji pozwalających użytkownikowi interaktywnie analizować i „drążyć” raport bezpośrednio w przeglądarce internetowej. Zawartość raportu może być zdefiniowana i przetestowana bezpośrednio w aplikacji Dashboard Designer jeszcze przed jego opublikowaniem - po wybraniu przycisku Browse (zobacz Rysunek 7). Użytkownik tworząc raport może korzystać z techniki „drag and drop” przenosząc z panelu Details dostępne w kostce OLAP miary i wymiary. Aplikacja podczas tych czynności automatycznie generuje kod zapytania MDX, który pobiera odpowiednie dane z bazy OLAP do raportu. W takim przypadku użytkownik może utworzyć raport oparty na wielowymiarowej bazie danych nie znając zupełnie składni języka MDX.

Rysunek 7: Tworzenie wykresu opartego na danych z kostki OLAP za pomocą techniki „drag and drop”.

W przypadku zaawansowanych użytkowników oraz konieczności pobrania specyficznego zestawu danych, aplikacja umożliwia wprowadzenie własnego zapytania MDX lub zmodyfikowanie już istniejącego (zobacz Rysunek 8). Dodatkowo dostępna jest możliwość parametryzacji zapytania MDX, dzięki czemu możliwe jest łączenie komponentów pulpitu między sobą np. za pomocą filtrów. W ten sposób można filtrować zawartość całego pulpitu, np. po wymiarze Czas. Wybrany przez użytkownika pulpitu element z filtru przesyłany jest do każdego ze sparametryzowanych obiektów pulpitu powodując jego aktualizację i przefiltrowanie (wykonanie zapytania MDX z odpowiednią wartością parametru). Mechanizm ten pozwala zatem na jednoczesne filtrowanie danych w wielu obiektach na pulpicie.

Rysunek 8: Tworzenie raportu analitycznego na podstawie własnego zapytania MDX z możliwością parametryzacji.

Niestety w trybie modyfikacji lub tworzenia własnego zapytania MDX część funkcjonalności związana z interaktywną analizą wykresu będzie niedostępna. Jeśli zmodyfikujemy kod zapytania MDX, który został automatycznie wygenerowany podczas wizualnego tworzenia raportu, przycisk Browse do testowania zachowania raportu będzie niewidoczny. Jednocześnie, taki raport po opublikowaniu będzie pozbawiony większości funkcji interaktywnego drążenia danych (m.in. nie będą dostępne opcje Drill Down, Drill Up, itp.).

Aby je przywrócić należy przełączyć raport w tryb projektowania wizualnego wybierając opcję Revert to design (zobacz Rysunek 9). Po wybraniu tej opcji raport i zapytanie MDX wracają do postaci pierwotnej sprzed modyfikacji wprowadzonych przez użytkownika.

Rysunek 9: Przywrócenie możliwości „drążenia danych” na wykresie Analytic Chart poprzez przełączenie się w tryb projektowania wizualnego.

 Do początku strony

Wskaźniki KPI (KPIs)

Wskaźniki KPI są miarami wykorzystywanymi do budowy kart wyników. Pozwalają śledzić postęp w realizacji danego celu. Obiekt KPI składa się z kilku podstawowych elementów: wartości Actual oraz Target, symbolu graficznego (obiekt Indicator) oraz wartości Score.
Wartości Actual i Target mogą być pobierane ze zdefiniowanych źródeł danych, mogą być wprowadzone na stałe lub też zdefiniowane jako wyrażenia kalkulowane. Mapowanie wartości na źródło danych wykonuje się na zakładce Editor przy edycji wskaźnika (zobacz Rysunek 10). Tutaj definiuje się również format wyświetlania wartości oraz sposób agregacji wartości wskaźnika w przypadku, gdy będzie on wykorzystywany w strukturze hierarchicznej na karcie wyników.

Rysunek 10: Konfiguracja wskaźników KPI.

W aplikacji Dashboard Designer możemy zdefiniować dwa typy wskaźników KPI: Standard oraz Objective. Typ wskaźnika decyduje o jego roli na karcie wyników.

Na Rysunku 11 zostały przedstawione trzy podstawowe role, które mogą być przypisane dla wskaźnika na karcie wyników. W zależności od wybranej roli inaczej agregowane są wartości Actual, Target oraz Score. Wartość Score na karcie wyników określa stopień realizacji założonego celu przypisanego do wskaźnika KPI. W zależności od rodzaju wskaźnika KPI (Standard lub Objective) wartość ta jest w różny sposób wyliczana i agregowana. I to właśnie wartość Score ma wpływ na to, jaka postać wskaźnika graficznego zostanie pokazana na karcie wyników.

Można zauważyć, że w przypadku wskaźników typu Objective bardzo często prezentowany jest tylko symbol graficzny, natomiast nie są prezentowane wartości w kolumnie Actual ani Target. Powodem tego jest to, że głównym celem stosowania wskaźników typu Objective jest agregacja wartości Score ze wskaźników podrzędnych. Bardzo często wartości Actual i Target wskaźników podrzędnych reprezentują dane z różnych obszarów i prezentowane są w różnych jednostkach (mogą to być zarówno kwoty sprzedaży, jak też liczba pracowników). Oczywiście agregacja takich wartości nie ma większego sensu (sumowanie kwoty sprzedaży z liczbą pracowników ma raczej niewielkie zastosowanie). Istotna jest natomiast średnia ważona wartości Score przypisanych do tych wskaźników. Z tego też względu jest ona agregowana (wyliczana średnia ważona z wartości Score wskaźników podrzędnych) i prezentowana na wskaźnikach KPI typu Objective.

Rysunek 11: Role wskaźników KPI na karcie wyników.

Na sposób wyliczenia wartości Score wpływa wiele czynników.

W szczególności aplikacja Dashboard Designer pozwala na zdefiniowanie dla każdego wskaźnika wzorców scoringowych oraz metod grupowania. W zależności od tego co reprezentuje nasz wskaźnik KPI, stosujemy odpowiednie modele konfiguracyjne. Przykładowo wskaźnik określający wartość sprzedaży będzie miał przypisany wzorzec scoringowy Increasing is better , podczas gdy wskaźnik reprezentujący poziom kosztów będzie miał wzorzec scoringowy Decreasing is better.

Przykładowy kreator konfiguracji wzorca scoringowego dla wskaźnika KPI przedstawiony został na Rysunku 12.

Rysunek 12: Konfiguracja wzorca scoringowego dla wskaźnika KPI.

 Do początku strony

Źródła danych (Data Sources)

Obiekty Data Source w aplikacji Dashboard Designer reprezentują połączenia do zewnętrznych źródeł danych, które są wykorzystywane na potrzeby pozostałych obiektów (raportów, wskaźników KPI, kart wyników, pulpitów).

Serwer monitorowania oferuje możliwość tworzenia połączeń do różnorodnych typów źródeł danych, np. wielowymiarowych, danych tabelarycznych, czy też ODBC.

Konfiguracja źródła danych w aplikacji Dashboard Designer na przykładzie połączenia do bazy OLAP Analysis Services polega na podaniu adresu serwera OLAP, nazwy bazy danych, roli oraz nazwy kostki OLAP. Opcjonalnie można wykorzystać parametr Connection String i wprowadzić wszystkie parametry połączenia w postaci tekstowej. Przykładowy formularz konfiguracyjny połączenia do bazy SQL Server Analysis Services przedstawiony został na Rysunku 13.

Rysunek 13: Konfiguracja źródła danych do bazy wielowymiarowej Analysis Services.

W wersji standardowej Dashboard Designer (od wersji z zainstalowanym SP2) pozwala utworzyć połączenie Data Source m.in. do następujących źródeł danych (zobacz Rysunek 14):

• bazy danych wielowymiarowych SQL Server Analysis Services (wersja 2000, 2005, 2008)
• źródła danych ODBC
• pliki Excel Services
• pliki Excel 2007
• listy SharePoint (WSS 3.0 lub MOSS 2007)
• relacyjne bazy danych SQL Server (wersja 2000, 2005, 2008)

Rysunek 14: Źródła danych obsługiwane przez serwer monitorowania.

 Do początku strony

Symbole graficzne (Indicators)

Obiekty Indicator reprezentują symbole graficzne wykorzystywane w komponentach KPI. Standardowo dostarczany jest bardzo szeroki zbiór różnego rodzaju ikon podzielonych na dwie grupy.

Pierwsza z nich to symbole Standard Indicators. Stosowane są w przypadku wskaźników KPI, które prezentują informacje o tym, czy wartość bieżąca osiągnęła wyznaczony cel, czy też nie.

Druga grupa symboli graficznych to obiekty Centered Indicators. Są one stosowane w przypadku, gdy istotna jest dla nas informacja, czy wartość aktualna jest poniżej wartości docelowej, czy powyżej.

Aplikacja Dashboard Designer umożliwia dodawanie własnych symboli graficznych użytkownika - przez wybranie szablonu Blank Indicator.

Przykładowy zestaw dostępnych symboli graficznych został przedstawiony na Rysunku 15.

Rysunek 15: Szablony symboli graficznych dostępnych standardowo w aplikacji Dashboard Designer.

 Do początku strony

Pulpity (Dashboards)

Obiekty Dashboard są rodzajem kontenerów na pozostałe obiekty raportowe. Pozwalają one na umieszczenie kart wyników, raportów oraz powiązanych z nimi filtrów na jednej lub wielu stronach, które następnie publikowane są na witrynie Windows SharePoint Services. Aby można było opublikować pulpit na witrynie MOSS/WSS musi on zawierać co najmniej jeden obiekt.

Użytkownik umieszczając elementy na pulpicie może konfigurować dodatkowe powiązania między tymi obiektami. Poza tym ma do wyboru wiele gotowych szablonów określających sposób zachowania obiektów i wyświetlania ich na stronie. Przykładowe szablony przedstawione zostały na Rysunku 16.

Rysunek 16: Szablony rozmieszczenia obiektów na pulpicie menadżerskim.

Rozmieszczenie obiektów raportowych na pulpicie wykonywane jest w środowisku graficznym przedstawionym na Rysunku 17. Użytkownik po wybraniu szablonu pulpitu przeciąga kursorem odpowiednie komponenty raportowe z prawego panelu Details do odpowiednich ramek w centralnej części okna. W panelu Details widoczne są wszystkie obiekty dostępne w bieżącej przestrzeni roboczej użytkownika. Po rozmieszczeniu ich w odpowiednich miejscach pulpitu pozostaje jedynie wykonać procedurę publikacji pulpitu menadżerskiego na witrynie usług SharePoint-owych.

Rysunek 17: Edycja rozmieszczenia komponentów na pulpicie menadżerskim w aplikacji Dashboard Designer.

 Do początku strony

Podsumowanie

W niniejszym artykule zostały przedstawione podstawowe możliwości w zakresie tworzenia i edycji pulpitów menadżerskich z wykorzystaniem Microsoft Office PerformancePoint Monitoring Server 2007. Zaprezentowana została również aplikacja przeznaczona do tworzenia pulpitów menadżerskich - PerformancePoint Dashboard Designer - oraz podstawowe typy obiektów i raportów wykorzystywanych przy tworzeniu takich pulpitów.
Więcej informacji na temat dostępnej funkcjonalności aplikacji Dashboard Designer można znaleźć na poniższych stronach.

 Do początku strony

Dodatkowe źródła informacji

• PerformancePoint Monitoring capabilities
• Add an element to a dashboard using Dashboard Designer
• Create or edit a dashboard page in Dashboard Designer
• Learn about report templates in PerformancePoint Dashboard Designer
• Toolbar commands in Dashboard Designer

---

Radosław Łebkowski (MCTS, MCITP DBA, MCITP DB Dev, MCITP BI Dev) Technology Solution Professional – Data Platform Absolwent Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej. Od początku w pracy zawodowej zajmował się administracją i optymalizacją systemów baz danych opartych na platformie Microsoft SQL Server, m.in. u jednego z polskich operatorów telekomunikacyjnych. Od kilku lat zajmuje się wdrażaniem hurtowni danych oraz systemów Business Intelligence, a jego pasją jest zgłębianie tajników rozwiązań z obszaru Data Mining oraz Corporate Performance Management. Doświadczenie zdobywał m.in. w firmie Bonair S.A., gdzie brał udział w wielu wdrożeniach dużych systemów BI i CPM dla firm oraz instytucji administracji publicznej. Obecnie pracuje w firmie Microsoft na stanowisku Technology Solution Professional w dziale Enterprise and Parter Group (EPG), gdzie jest odpowiedzialny za wsparcie klientów sektora Enterprise w obszarze rozwiązań platformy bazodanowej i Business Intelligence. Posiada certyfikaty MCTS i MCITP z obszaru SQL Server 2005 i 2008 (MCITP Business Intelligence Developer, MCITP Database Administrator, MCITP Database Developer) oraz PerformancePoint Server 2007. Jest również aktywnym członkiem Polish SQL Server User Group (PLSSUG) w Warszawie oraz portalu WSS.pl.

Do początku strony

---