Usługi programu Excel (Excel Services) w Microsoft Office SharePoint Server 2007

Autor: Sebastian Wilczewski

Opublikowano: 19 kwietnia 2007

Zawartość strony

	Wstęp
	Fakty i mity, czyli czym są i czym nie są usługi programu Excel
	Konfiguracja usługi programu Excel
	Zaufane lokalizacje plików
	Publikowanie arkusza
	Podsumowanie

Wstęp

Usługi programu Excel są nową funkcjonalnością w Microsoft Office SharePoint Server 2007. Pozwalają one na uzyskanie dostępu do arkusza Microsoft Excel, z możliwością interakcji z zawartością arkusza, dla użytkowników posiadających samą przeglądarkę internetową (czyli nawet dla użytkowników bez zainstalowanego arkusza kalkulacyjnego Microsoft Excel). Cykliczna publikacja arkusza na stronach MOSS 2007 pozwoli na stały dostęp do aktualnych wersji raportów z dowolnego miejsca. Dodatkowo instalowany z SharePoint web service pozwala na wykorzystanie możliwości obliczeniowych Microsoft Excel we własnych aplikacjach.

Usługi programu Excel (ang. Excel Services) dostępne są tylko w najwyższej wersji Microsoft Office SharePoint Server 2007 – czyli w wersji Enterprise, którą również nazywa się wersją Premium. Podstawowe cechy i możliwości usług programu Excel to:

• usługi programu Excel to rozwiązanie serwerowe na platformie SharePoint,

• silnik obliczeniowy MS Excel znajduje się po stronie serwera (obliczenia na opublikowanym arkuszu Microsoft Excel nie są wykonywane po stronie klienta),

• opublikowany arkusz przedstawiony jest w przeglądarce w postaci renderowanej przez serwer strony w formacie HTML,

• opublikowany arkusz może zawierać następujące elementy:

  • dane i formuły,
  • funkcje użytkownika,
  • tabele (również tabele przestawne),
  • wykresy (również tabele przestawne),

• możliwa jest interakcja w przeglądarce z elementami arkuszu, w tym miedzy innymi:

  • stosowanie filtrów,
  • sortowanie,
  • korzystanie z funkcjonalności wykresów i tabel przestawnych,
  • korzystanie z funkcjonalności konspektów,
  • wprowadzanie danych do komórek z parametrami (ale nie ich zapisywanie!),

• MOSS 2007 udostępnia (pod adresem http://nazwa_serwera/_vti_bin/ExcelService.asmx) web service który jest silnikiem obliczeniowym, który może być wykorzystywane przez autorskie aplikacje. Web service pozwala na wykorzystanie funkcji Microsoft Excel we własnych aplikacjach.

 Do początku strony

Fakty i mity, czyli czym są i czym nie są usługi programu Excel

Przed przystąpieniem do konfiguracji usług programu Excel warto wyjaśnić, czym są i czym nie są usługi programu Excel. Nie są one:

• kompletną aplikacją MS Excel na serwerze SharePoint – za pomocą usług programu Excel nie można stworzyć nowego arkusza, tworzyć w nim formuł, umieszczać wykresów, modyfikować konstrukcji i zawartości opublikowanego arkusza,
• narzędziem do na tworzenia nowych skoroszytów z danymi danych (tylko prezentacje danych i dokonywanie obliczeń),
• narzędziem do wspólnej, jednoczesnej pracy wielu użytkowników na tym samym arkuszu MS Excel (każdy użytkownik pracuje w swoim środowisku).

Za to możliwe jest w usługach programu Excel:

• odczytanie zawartości opublikowanego arkusza, interakcja z zawartością arkusza (np. filtrowanie i sortowanie) i wprowadzenie wartości do komórek zdefiniowanych jako komórki z parametrem (bez możliwości do zapisu wprowadzonych wartości),
• publikowanie wcześniej stworzonych za pomocą aplikacji Microsoft Office Excel 2007 całych skoroszytów, lub tylko ich wybranych elementów,
• otwarcie własnej sesji z arkuszem (sesji niezależnej od sesji nawiązanej przez innych użytkowników).

W aplikacji Microsoft Excel 2007 można stworzyć arkusz Microsoft Excel i opublikować go na stronach SharePoint. Za pomocą przeglądarki internetowej można tylko i wyłącznie przeglądać zawartość skoroszytu. Za pomocą arkusza kalkulacyjnego Microsoft Excel można otworzyć wcześniej zmodyfikowany arkusz z pełną możliwością modyfikacji skoroszytu i publikacji nowej wersji. Koncepcję usługi programu Excel w Microsoft Office SharePoint Server przedstawia Rysunek 1. Aplikacje firm trzecich mogą korzystać z usługi sieciowej MOSS 2007 do wykonywania obliczeń MS Excel w tych aplikacjach.

Rys. 1. Koncepcja usługi programu Excel w Microsoft Office SharePoint Server.

 Do początku strony

Konfiguracja usługi programu Excel

Administracja usługami Excel odbywa się z poziomu strony Administracja usług udostępnionych. Ustawienia konfiguruje się w sekcji Ustawienia usług programu Excel. Możliwe jest tam skonfigurowanie następujących opcji:

• Edytuj ustawienia usług programu Excel – tutaj można zdefiniować ogólne opcje działania usług programu Excel,
• Zaufane lokalizacje plików – tutaj można wskazać lokalizacje, w których można publikować arkusze MS Excel (tylko arkusze opublikowane w lokalizacjach zaufanych, mogą być otwierane w usługach programu Excel),
• Biblioteki zaufanych połączeń danych – tutaj można dodać biblioteki zaufanych połączeń danych,
• Zaufani dostawcy danych – tutaj można dodać zaufanych dostawców danych,
• Zestawy funkcji zdefiniowane przez użytkownika – tutaj można dodać zestawy funkcji użytkownika, które mogą być wykorzystywane

 Do początku strony

Zaufane lokalizacje plików

Aby możliwe było przeglądanie arkusza na stronach Microsoft Office SharePoint Server 2007 konieczne jest opublikowanie go z poziomu Microsoft Office Excel 2007 w usługach programu Excel. Konieczne jest jednak, aby lokalizacja w której jest publikowany skoroszyt, bądź fragment skoroszytu, była dodana do lokalizacji zaufanych. Można to wykonać wybierając polecenie Zaufane lokalizacje plików, na stronie Administracja usług udostępnionych, a następnie wybierając łącze Dodaj element Zaufana lokalizacja plików. Podstawowe parametry, jakie należy podać dodając lokalizację (patrz Rysunek 2) to:

• Adres – tutaj należy podać adres zaufanej witryny, w której będą publikowane arkusze w usługach programu Excel,
• Typ lokalizacji – należy określić, czy zaufana lokalizacje jest witryną SharePoint, udziałem (ścieżka UNC) czy zwykła ścieżką http,
• Ufaj elementom podrzędnym – zaznaczając tę pozycję administrator uznaje, że nie tylko wskazana lokalizacja jest zaufaną lokalizacją, ale również lokalizacje podrzędne są zaufane, więc można w nich publikować arkusze,
• Zarządzanie sesjami – sekcja ta pozwala nam określenie limitów sesji i czasów trwania żądania dla sesji,
• Właściwości skoroszytu – sekcja ta pozwala określić maksymalny rozmiar skoroszytu lub wykresu, jaki może być opublikowany w usługach programu Excel,
• Zachowanie obliczenia – sekcja ta pozwala określić czas buforowania funkcji oraz tryb obliczania skoroszytu,
• Dane zewnętrzne – sekcja ta pozwala określić, w jaki sposób usługa Excela ma się zachowywać w przypadku korzystania z danych zewnętrznych,
• Funkcje zdefiniowane przez użytkownika – sekcja ta pozwala określić, czy funkcje użytkownika mogą być uruchamiane dla arkuszy opublikowanych w danej zaufanej lokalizacji.

Rys. 2. Dodawanie zaufanej lokalizacji plików.

 Do początku strony

Publikowanie arkusza

Microsoft Office Excel 2007 pozwala na publikowanie skoroszytu MS Excel w usłudze Excel programu Microsoft Office SharePoint Server 2007. Możliwe jest to po wybraniu przycisku Office, a następnie wskazaniu polecenia Publikuj - Usługi programu Excel (patrz Rysunek 3).

Rys. 3. Publikowanie arkusza Microsof Excel w usłudze programu Excel.

Następnie należy wskazać lokalizację, w której arkusz ma zostać opublikowany (należy pamiętać aby wcześniej dodać tę lokalizację do zaufanych!). Po wskazaniu lokalizacji możliwe jest zdefiniowanie opcji usług programu Excel (przycisk Opcje usług programu Excel). W ramach konfiguracji tych opcji można określić, który z elementów skoroszytu użytkownik chce opublikować (patrz Rysunek 4):

• Cały skoroszyt – opublikowany zostanie cały skoroszyt – czyli wszystkie arkusze i wszystkie elementy w nich zawarte,
• Arkusze – opublikowane zostaną tylko wybrane arkusze i wszystkie elementy w nich zawarte,
• Elementy w skoroszycie – opublikowane zostaną tylko wybrane elementy znajdujące się w skoroszycie Microsoft Excel. Możliwe będzie wskazanie wykresów, tabel przestawnych, czy nazwanych zakresów, które mają być opublikowane.

Rys. 4. Opcje usług programu Excel.

Tylko opublikowane elementy będą widoczne w przeglądarce w usłudze Excel. Niezależnie od tego, cała zawartość skoroszytu będzie widoczna po otwarciu go w Microsoft Excel.

Nie będzie możliwe wprowadzanie jakichkolwiek danych do arkusza, jeżeli podczas publikowania go nie zostaną wcześniej dodane parametry (zakładka Parametry okna Opcje usług programu Excel). Parametrem mogą być tylko wcześniej nazwane komórki (nie można wskazać jako parametr komórki, dla której wcześniej nie zdefiniowano nazwy).

Po opublikowaniu skoroszytu, bądź jego elementów, możliwe będzie jego przeglądanie za pomocą przeglądarki internetowej (patrz Rysunek 5).

Rys. 5. Widok skoroszytu w usługach programu Excel.

Warto zwrócić uwagę na sposoby otwarcia opublikowanego skoroszytu Microsoft Excel (patrz Rysunek 6):

• Edytuj w aplikacji Microsoft Office Excel – po wybraniu tej akcji cały arkusz zostanie otwarty w aplikacji Microsoft Office Excel, z pełną możliwością edycji i ponownej publikacji (publikacji nowej wersji skoroszytu), z zachowaniem struktury pierwotnego arkusza,
• Wyświetl w przeglądarce sieci Web – po wybraniu tej akcji opublikowane elementy arkusza zostaną otwarte w przeglądarce, bez możliwości modyfikacji i zapisu,
• Migawka w programie Excel – po wybraniu tej akcji skoroszyt zostanie otwarty w MS Excel. W arkuszu tym znajdą się tylko opublikowane elementy (a nie elementy ). Każdy z opublikowanych elementów zostanie otwarty w osobnym arkuszu, więc pierwotna struktura skoroszytu nie zostanie zachowana.

Rys. 6. Możliwości otwarcia opublikowanego skoroszytu.

 Do początku strony

Podsumowanie

Usługi programu Excel są nowością w Microsoft Office SharePoint Server 2007. Pozwalają one na łatwe przeglądanie danych zawartych w arkuszach Microsoft Excel za pomocą przeglądarki internetowej, bez konieczności posiadania zainstalowanego programu Microsoft Excel. W ten sposób ważne kalkulacje, zestawienia i wykresy mogę być dostępne z dowolnego miejsca, niezależnie od tego, jakie aplikacje są zainstalowane na stacji roboczej. Najważniejsze czynności, jakie należy wykonać aby było możliwe korzystanie z usług programu Excel to:

1. Uruchomienie usługi Excel
2. Dodanie wybranych lokalizacji do lokalizacji zaufanych
3. Skonfigurowanie usług programu Excel
4. Stworzenie skoroszytu Microsoft Excel
5. Nazwanie komórki z parametrami (opcjonalnie)
6. Opublikowanie skoroszytu, bądź jego wybranych elementów w usłudze programu Excel, w zaufanej lokalizacji
7. Otwarcie arkusza w przeglądarce internetowej.
8. Modyfikacja arkusza w Microsoft Excel i ponowna publikacja (opcjonalnie)

Sebastian Wilczewski Od 2001 roku pracuje jako autoryzowanym instruktor MCT oraz Inżynier systemowy. Od września 2008 pracuje jako inzynier systemowy w Betacom SA. Został wyróżniony tytułem MVP w kategorii Microsoft Office SharePoint Server. Prowadzi projekty i szkolenia z zakresu rozwiązań serwerowych firmy Microsoft w tym Project Server, technologii SharePoint. Występuje na konferencjach i dotyczących rozwiązań firmy Microsoft. Współautor kilkunastu webcastów. Aktywnie udziela się na portalu społeczności Windows Server System (www.wss.pl). Jest autorem kilku książek wydanych przez wydawnictwo Helion S.A. (między innymi dotyczących Microsoft Office Project Server, Microsoft Office Project czy Resource Kit Tools). Autor kilkunastu artykułów opublikowanych na stronach Technet. Z pasją zgłębia również tajniki licencjonowania produktów firmy Microsoft, a swoje dociekanie w tej dziedzinie planuje uwieńczyć poważną pracą naukową. Doradza firmom posiadającym do kilku tysięcy komputerów w zakresie optymalizacji licencjonowania produktów firmy Microsoft i nie tylko. Autor bloga http://swilczew.spaces.live.com/.

Do początku strony